مشخصات و شرایط جغرافیـایی ذخیره‌گاه زیستکره توران:
پایگاه خبری دیده بان محیط زیست و حیـات وحش ایران (iew): مجموعه منطقه حفاظت شده، عکسهای از کمال قوچ پارک ملی و پناهگاه حیـات وحش توران بـه عنوان ذخیره‌گاه زیستکره توران شناخته مـی شود. عکسهای از کمال قوچ اولین مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست درون خصوص پارک ملی توران مربوط بـه سال ۱۳۵۱ هست که درون آن این منطقه بـه عنوان منطقه حفاظت شده اعلام شد.
پس از آن درون سال ۱۳۵۵ مصوبه شماره ۷۵ شورای عالی حفاظت محیط زیست این منطقه را بـه دو بخش پناهگاه حیـات وحش و منطقه حفاظت شده تقسیم نمود. عکسهای از کمال قوچ درون همـین سال این دو مجموعه بـه عنوان ذخیره‌گاه زیستکره توران درون سطح بین المللی بـه ثبت رسید. این دو منطقه د‌ارای منابع غنی حیـات وحش درون بخش پناهگاه حیـات وحش و قابلیت‌های ژئوپارک، خصوصیـات زمـین شناسی، چشمـه‌ها، منابع آبی و رودخانـه‌ها درون بخش منطقه حفاظت شده مـی باشند.
از آنجا کـه در این منطقه نیـاز بـه انجام بخشی از امور بهره‌برد‌اری انسان ساخت نظیر معادن بود، مصوبه سال ۱۳۵۵ شورای عالی محیط زیست هر گونـه فعالیت انسانی را درون پناهگاه حیـات وحش ممنوع اعلام کرد و بخشی از فعالیت‌هایی را کـه د‌ارای اثرات مخرب زیست محیطی کمتری بود، درون منطقه حفاظت شده مشخص نمود.
پس از آن طی مصوبه شماره ۲۳۴ شورای عالی محیط زیست مورخ ۱۳۸۱/۳/۲۱ بخشی از پناهگاه حیـات وحش کـه هسته مرکزی و امن ترین زیستگاه‌های منطقه را درون خود جای داده بود بـه پارک ملی تبدیل شد که تا حیـات وحش و منابع طبیعی بـه بهترین نحو تحت حفاظت قرار گیرد.
در حال حاضر مساحت پارک ملی توران ۱۰۱,۰۷۳ هکتار، مساحت پناهگاه حیـات وحش توران ۳۰۳,۳۳۰ هکتار و مساحت منطقه حفاظت شده توران ۱,۰۳۷,۱۲۰ هکتار مـی باشد.
موقعیت جغرافیـایی و وضعیت اجتماعی:
ذخیره گاه زیستکره توران از نظر موقعیت مکانی درون ضلع جنوبی جاده تهران – مشـهد، حد فاصل خروجی جاده بیـارجمند که تا صدرآباد، شمال شرقی دشت کویر، غرب منطقه خارتوران و شرق منطقه طرود قرار د‌ارد.
طبق آخرین برآورد جمعیت درون سال ۱۳۸۵، تعداد ۳,۷۹۵ نفر درون این منطقه زندگی مـی کنند کـه معیشت و زندگی آنـها وابسته بـه کشاورزی، د‌امد‌اری و بافندگی است. از این رو با توجه بـه معیشت زندگی مردمـی کـه در این منطقه زیست مـی کنند، فشارهای زیـادی چه از نظر تعلیف دام (به خصوص شتر) و چه از نظر شکار غیر قانونی بـه این منطقه وارد مـیشود.
از شـهرها و روستاهای مـهم کـه بر ذخیره‌گاه زیستکره مـی توانند تاثیر گذار باشند مـی توان بـه شـهر بیـارجمند کـه در ۴۹ کیلومتری غرب منطقه واقع هست و روستاهای زمان آباد، احمد آباد، رضا آباد، دستجرد و عباس آباد اشاره نمود.
اقلیم:
ذخیره‌گاه زیستکره توران د‌ارای آب و هوای خشیمـه خشک بوده، درون ناحیـه فلا‌ت ایران – آناتولی قرار د‌ارد و از نظر منطقه رویشی رستنی ها، درون ناحیـه ایران – تورانی قرار مـی گیرد. زیستگاه آن از نواحی پست با خاک های رسی، گچی، شنی و سنگی که تا نواحی کوهستانی با ارتفاعی بیش از ۲,۲۰۰ متر تشکیل گردید‌ه است.
ارتفاعات و دشت ها:
به بعضی از دشت ها درون این منطقه دق مـی گویند. نام گذاری بیشتر این دق‌ها ریشـه تاریخی د‌ارد. دق‌های مـهمـی کـه در د‌اخل این منطقه قرار د‌ارند عبارتند از: عکسهای از کمال قوچ دق بیـارجمند، دق دوشاخ و دق اسب‌اند‌از.
کوه پیغمبران کـه به قولی مقبره پیـامبری بـه نام جرجیس مـی باشد، جنبه زیـارتی پیدا کرد‌ه و جزو آثار مذهبی منطقه بـه شمار مـی رود.
ارتفاعات مـهم منطقه شامل کوههای ماجراد، کوه پیغمبران، سوخته کوه، پر و بال، شوراب الکم، تنگه تاریک و کوه غریبه مـی باشد.
منابع آب:
از چشمـه‌های مـهم این منطقه مـی توان چشمـه غریبه، سی تل، افغانی ها، لکم، تلخاب، کال مرا، پرو بال، پونیدر، هنی، نیستانـه، بغلو، شاه چشمـه، ملحه، بهاندر، چشمـه شاه، چشمـه ماجراد، چشمـه پریـه، ابوالیحیی و چشمـه عزیز را نام برد.
مـهمترین رودخانـه این منطقـه کـه در اکثر فصول سال آب در آن جاری هست رودخانـه کال شور مـیباشد کـه به خاطر وجود املاح بسیـار زیـاد نمک، غیر قابل شرب است.
گونـه های شاخص جانوری:
ذخیره‌گاه زیستکره توران از تنوع جانوری بالایی برخورد‌ار مـیباشد. این ذخیره‌گاه مـیزبان یکی از نادرترین گونـه‌های جانوری یعنی یوزپلنگ آسیـایی هست که درون حال حاضر تنـها محدود بـه مناطق خاصی از ایران مـی باشد. درون مورد رفتار شناسی و زیست شناسی این گونـه تحقیقات زیـادی توسط پروفسور شلر صورت گرفته است. لازم بـه ذکر هست که این گونـه تحت حمایت صندوق تسهیلات جهانی محیط زیست (GEF) قرار د‌ارد.
داران: گورخر ایرانی (طبق آخرین سرشماری درون سال ۱۳۹۶ تعداد ۱۹۸ راس گورخر شمارش شد)، یوزپلنگ آسیـایی، پلنگ، کفتار، گرگ، جبیر، آهو، کل و بز، قوچ و مـیش، کاراکال
پرندگان: هوبره، زاغ بور، حواصیل، باقرقره، انواع پرندگان شکاری از قبیل عقاب طلایی، شاهین، بحری، انواع سارگپه، د‌لیجه، شاه بوف
خزندگان: آگاما، بزمجه، مارجعفری، مارشاخد‌ار ایرانی، کفچه مار، گرزه مار
حشرات: پروانـه‌های روز پرواز مـهاجر ازخانواد‌ه Papilionidae
رخداد های منطقه:
- درون تاریخ ۱۳۸۸/۶/۴ درون منطقه چشمـه پروبال از ۴ قلاده یوزپلنگ آسیـایی عکسبرداری شد.
- یکی از غم انگیزترین وقایع درون شمال پارک ملی توران، درون تاریخ ۸ و ۹ مرداد ۱۳۸۹ اتفاق افتاد، زمانیکه یک یوزپلنگ مادر بـه همراه دو توله کوچک خود درون تصادف جاده ای کشته شدند. تصادف این دو توله یوزپلنگ درون ۸ کیلومتری غرب روستای عباس آباد توسط پلیس بـه محیط بانان گزارش داده شد، جائیکه ایستگاه محیط بانی شمالی درون توران واقع شده است. متاسفانـه با وجود گشت زنی درون اطراف جاده ها به منظور جستجوی یوز مادر کـه تصور مـی شد درون اطراف محل از دست توله های خود باشد، بعد از شب حادثه او را درون حالیکه بشدت مجروح شده بود درون یک کیلومتری محل تصادف توله ها پیدا د. بـه رغم تلاش های دامپزشکی، یوز مادر درون مسیر دانشگاه دامپزشکی گرمسار از بین رفت.
- دلبر نام یک توله یوز ماده مـی باشد کـه توسط سگهای گله یک چوپان افغانی درون بهار سال ۱۳۹۰ درون منطقه توران بـه دام افتاد. بعد از بـه دام افتادن توله یوز چوپان افغانی تصمـیم بـه نگهداری از آن مـی گیرد. بعد از مدتی چوپان دیگری بـه نام علی، زمانی کـه مشغول چرای گله خود بوده متوجه حیوان عجیبی درون بین گله چوپان افغانی مـی شود. علی بعد از مشاهده دقیقتر متوجه مـی شود کـه حیوان عجیب یک یوزپلنگ است. علی بعد از متقاعد نمودن چوپان افغانی توله یوز را گرفته و به منزل خود مـی آورد. خوشبختانـه منزل علی درون نزدیکی پاسگاه محیط بانی تجور بوده و بلافاصله محیط بانان را از این موضوع مطلع نموده و توله یوز را بـه محیط بانان تحویل مـی دهد. درون حال حاضر دلبر درون پارک ملی توران درون محیط فنس کشی شده کـه تردد و بازدید کننده درون آن کم است، نگهداری مـی شود. توله یوزها شکار را بوسیله مادرشان درون سن یک سالگی آموزش مـی بینند. متاسفانـه بـه دلیل سن کم دلبر و عدم توانایی درون شکار، همچنین عدم موفقیت درون پیدا نمودن مادر دلبر، رها سازی این توله یوز امکان پذیر نبود و منجر بـه مرگ زود هنگام او مـی شد. دلبر درون حال حاضر با خرگوش زنده و گوشت تغذیـه مـی شود.
- درون سال ۱۳۹۰ درون دهانـه چاه دلبر از یک قلاده یوز پلنگ ماده و دو توله اش عکسبرداری شد.
- درون سال ۱۳۹۰ درون مسیر پاسگاه دلبر بـه سمت احمد آباد از یوزپلنگ و توله هایش از فاصله ۷ متری عکسبرداری شد.
- دستگیری شکارچیـان متخلف دو راس کل وحشی درون آبان ۱۳۹۱ (لینک مرتبط)
- مرگ یک قلاده یوزپلنگ ماده درون اثر حمله سگ های گله درون آذر ۱۳۹۱ (لینک مرتبط)
- مرگ یک یوزپلنگ ماده نابالغ توسط سگ های گله درون اردیبهشت ۱۳۹۲ (لینک مرتبط)
- درون رخدادی استثنائی روز ۱۳۹۲/۷/۲۸ ساعت ۱۵٫۳۰ پنج قلاده یوزپلنگ آسیـایی بصورت همزمان درون محدوده ای بـه نام کال هرب مشاهده و از آنان تصویربرداری گردید. (لینک مرتبط)
- تصویربرداری از چهار یوزپلنگ آسیـایی بعد از شکار یک مـیش وحشی درون بهمن ۱۳۹۲ (لینک مرتبط)
- مشاهده همزمان ۴ یوزپلنگ آسیـایی بعد از شکار یک مـیش وحشی درون خرداد ۱۳۹۳ (لینک مرتبط)
- تصویربرداری از چهار یوزپلنگ آسیـایی بصورت همزمان درون منطقه حفاظت شده توران درون تاریخ ۱۳۹۳/۶/۴(لینک مرتبط)
- تصویربرداری از چهار یوزپلنگ آسیـایی بصورت همزمان درون منطقه حفاظت شده توران درون تاریخ ۱۳۹۳/۶/۱۸(لینک مرتبط)
- درون آذرماه ۱۳۹۳ یک یوززپلنگ ماده و یک توله اش بر اثر برخورد با خودروهای عبوری درون محور سمنان – مشـهد درمحدوده عباس آباد منطقه حفاظت شده توران تلف شدند. این یوز ۲ توله دیگر نیز داشت کـه توسط محیط بانان بعد از حادثه مشاهده شده است. (لینک مرتبط)
- دیماه سال ۱۳۹۳ یک یوزپلنگ ماده و یک توله اش بر اثر برخورد با خودرو درون حاشیـه منطقه حفاظت شده توران ازبین رفتند. (لینک مرتبط)
- تصویربرداری شگفت انگیز از یوزپلنگ ماده و سه توله اش درون خارتوران درون بهمن ماه ۱۳۹۳ (لینک مرتبط)
- از دو یوزپلنگ آسیـایی درون بهمن ۱۳۹۴ درون پارک ملی توران تصویربرداری شد. (لینک مرتبط)
- بهمن ماه ۱۳۹۴ یک یوزپلنگ آسیـایی درون منطقه حفاظت شده توران از بین رفت ، صدایش را درون نیـاوردند ! (لینک مرتبط)
- بهمن ماه ۱۳۹۴ از دو پلنگ ایرانی همزمان درون پارک ملی توران تصویربرداری شد. (لینک مرتبط)
- از یک یوزپلنگ آسیـایی درون اردیبهشت ۱۳۹۵ پارک ملی توران تصویربرداری شد. (لینک مرتبط)
- یک یوزپلنگ ماده کـه یک توله همراه خود داشت درون حاشیـه پارک ملی توران بر اثر برخورد با خودرو از بین رفت. (لینک مرتبط)
- توله یوزپلنگ بدون مادر شانس زیـادی به منظور زنده ماندن درون طبیعت ندارد. (لینک مرتبط)
- از یک یوزپلنگ آسیـایی درون تیرماه ۱۳۹۵ پارک ملی توران تصویربرداری شد. (لینک مرتبط)
- از یک یوزپلنگ آسیـایی درون آبان ۱۳۹۵ پارک ملی توران تصویربرداری شد. (لینک مرتبط)
- یک پلنگ ماده و جوان با شلیک اسلحه شکاری درون توران کشته شد. (لینک مرتبط)
- دیماه ۱۳۹۵ یک کفتار راه راه بر اثر برخورد با خودرو درون حاشیـه توران از بین رفت. (لینک مرتبط)
- از یک یوزپلنگ ماده و دو توله اش درون اردیبهشت ۱۳۹۶ درون پارک ملی توران تصویر برداری شد. (لینک مرتبط)
- از یک یوزپلنگ ماده و دو توله اش درون خرداد ۱۳۹۶ درون پارک ملی توران تصویر برداری شد. (لینک مرتبط)
- از دو پلنگ ایرانی درون تیرماه ۱۳۹۶ درون منطقه حفاظت شده توران تصویر برداری شد. (لینک مرتبط)
- از پلنگ ایرانی بعد از شکار یک قوچ وحشی درون تیرماه ۱۳۹۶ تصویر برداری شد. (لینک مرتبط)
- از یک یوزپلنگ ماده و دو توله اش درون شـهریور ۱۳۹۶ تصویر برداری شد. (لینک مرتبط)
- عاملین کشتار بیرحمانـه یک گورخر آسیـایی در مـهرماه ۱۳۹۶ شناسایی و دستگیر شدند. (لینک مرتبط)
- درون مـهرماه ۱۳۹۶ پلنگ یک گورخر ماده و یک کره گورخر را شکار کرد. (لینک مرتبط)
- آبان ماه ۱۳۹۶ از سه یوزپلنگ آسیـایی درون پارک ملی توران تصویر برداری شد. (لینک مرتبط)
تصاویر ذخیره‌گاه زیستکره توران:
مرگ یوزپلنگ مادر درون برخورد با خودروهای عبوری درون شمال پارک ملی توران، ۹ مرداد ۱۳۸۹
دو توله یوز کشته شده درون برخورد با خودروهای عبوری درون شمال پارک ملی توران، ۸ مرداد ۱۳۸۹
…………………………………………………………دلبر
—————————————————————————————————————————————————————————–
آخرین اخبار محیط زیست و حیـات وحش کشور را بصورت لحظه ای و در کوتاه ترین زمان از طریق کانال تگرام دیده بان دریـافت کنید.
[پارک ملی توران | دیده بان محیط زیست و حیـات وحش ایران عکسهای از کمال قوچ]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Thu, 19 Jul 2018 12:35:00 +0000